Województwo łódzkie jako jedno z pierwszych województw w kraju zorganizowało pełną sieć bibliotek powiatowych. Powiat zgierski dołączył do tego grona pod koniec 2001 r.
26 października 2001 roku, zostało podpisane porozumienie pomiędzy Prezydentem Miasta Zgierza a Starostą Powiatu Zgierskiego w sprawie powierzenia Bibliotece Miejskiej wykonywania zadań publicznych w zakresie biblioteki powiatowej na obszarze powiatu zgierskiego.
W związku z powyższym nastąpiły zmiany w Statucie Biblioteki, m.in. dotyczące jej nazwy. Placówka przyjęła nazwę Miejsko- Powiatowa Biblioteka Publiczna w Zgierzu.
Powołano Dział Instrukcyjno-Metodyczny z dwoma instruktorami ds. bibliotek w powiecie. Osobami odpowiednio przygotowanymi do wykonywania swoich zadań.
Powierzenie zadań biblioteki powiatowej Książnicy Zgierskiej, najstarszej i największej bibliotece w powiecie, bibliotece z wielkimi tradycjami, było dla placówki nobilitacją. Zdecydowanie podniosło prestiż instytucji. Biblioteka z jednej z tysięcy bibliotek publicznych w Polsce, dołączyła do grona bibliotek „wybranych”, dostrzeganych i uznawanych, nie tylko przez Wojewódzką Bibliotekę Publiczną w Łodzi.
Biblioteki gminne zyskały fachową merytoryczną pomoc. Nastąpiła integracja środowiska bibliotekarskiego w powiecie. Wytyczono plan działań, mający na celu podniesienie jakości usług bibliotecznych.
Główne zadania biblioteki powiatowej wynikają z zapisów Ustawy o bibliotekach.
Jest ona zobowiązana do:
- gromadzenia, opracowywania i udostępniania materiałów bibliotecznych, zwłaszcza dotyczących wiedzy o własnym regionie oraz dokumentujących jego dorobek kulturalny, naukowy i gospodarczy
- pełnienia funkcji ośrodka informacji bibliotecznej i bibliograficznej, organizowanie obiegu wypożyczeń międzybibliotecznych
- opracowywania i publikowania bibliografii regionalnych
- udzielania pomocy instrukcyjno-metodycznej i szkoleniowej bibliotekom niższych stopni oraz sprawowania nad nimi nadzoru merytorycznego.
Dzięki pełnieniu zadań biblioteki powiatowej Książnica Zgierska została włączona w program tworzenia bieżącej bibliografii regionalnej województwa łódzkiego w systemie bibliotecznym „SOWA-TCP”. Koordynatorem projektu jest Pracownia Regionalna Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łodzi.
Bardzo ważne miejsce w realizacji zadań biblioteki powiatowej zajmują działania instrukcyjno-metodyczne i szkoleniowe oraz nadzór merytoryczny nad bibliotekami w powiecie.
Dla dyrektorów i kierowników bibliotek w powiecie organizowane są szkolenia. Zwykle gospodarzem jednego ze szkoleń jest bibliotek gminna. Organizowane są również szkolenia wyjazdowe do najbardziej uznanych i nowoczesnych bibliotek w kraju.
Obok szkoleń organizowanych w Bibliotece Powiatowej i szkoleń wyjazdowych, instruktorzy odbywają wizyty instruktażowe w placówkach powiatu.
Prowadzone jest planowanie i sprawozdawczość.
Instruktorzy uczestniczą także w skontrach księgozbiorów bibliotek w powiecie.
W zależności od potrzeb prowadzone są szkolenia przywarsztatowe pracowników nowozatrudnionych, pracowników bez przygotowania zawodowego, stażystów i praktykantów.
Dyrektor Biblioteki Powiatowej uczestniczy w spotkaniach i naradach dyrektorów z terenu województwa łódzkiego, podczas których poruszane są tematy związane z funkcjonowaniem, działalnością merytoryczną i problemami, z którymi na co dzień borykają się biblioteki publiczne.
Prowadzi rozmowy i konsultacje z kierownictwem bibliotek w powiecie w zakresie ich działalności statutowej, planów modernizacji lokali i komputeryzacji procesów bibliotecznych, dokształcania i doskonalenia zawodowego pracowników merytorycznych, polityki gromadzenia i udostępniania zbiorów oraz we wszystkich innych kwestiach, mających na celu zapewnienie prawidłowego funkcjonowania placówek.
Współpracuje z Urzędem Miasta Zgierza i Starostwem Powiatowym w kwestiach dotyczących realizacji zadań statutowych i zapisów zawartych w podpisanym przez w/w instytucje Porozumieniu.
Dyrektor także koordynuje i nadzoruje działania instruktorów.